توکن غیر قابل تعویض (Non-Fungible Token) یا NFT، شناسه‌ای منحصربه‌فرد است که بهصورت رمزنگاری، مالکیت را به دارایی‌هایی دیجیتال اختصاص داده یا مالکیت این دارایی‌ها را تایید می‌کند. از آنجایی که ان اف تی آثار هنری دیجیتال گاهی اوقات میلیون‌ها دلار به فروش رفته‌اند، می‌توان گفت که آن‌ها محبوبیت زیادی دارند. با این حال، وقتی با NFT بیشتر آشنا شویم درمی‌یابیم که این توکن‌ها موارد استفاده بیشتری دارند.
NFT چیست؟
NFT یک دارایی دیجیتال است که می‌تواند به شکل اثر هنری، موسیقی، آیتم‌های درون بازی، ویدئو و غیره باشد. این دارایی‌ها بهصورت آنلاین و اغلب با ارزهای دیجیتال خرید و فروش می‌شوند و عموما با همان تکنولوژی زیربنایی مورد استفاده برای ارزهای دیجیتال ایجاد می‌گردند. به عبارت ساده، این دارایی‌های دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاک چین هستند.
NFT یک توکن غیر قابل تعویض است. این بدین معنی است که نمی‌توان آن را جایگزین یا تعویض کرد زیرا از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار است. این در حالی است که ارزهای فیات و رمز ارزها قابل تعویض هستند، یعنی می‌توان آن‌ها را جایگزین یا مبادله کرد و در عین حال، همان ارزش را حفظ کرد. ان اف تی این‌گونه نیست.
ان اف تی را می‌توان مانند جمع‌آوری هنرهای دیجیتال در نظر گرفت. به‌طور سنتی، جمع‌آوری آثار هنری کاری معنی‌دار است، زیرا تنها یک نسخه از هر نقاشی وجود دارد. هر یک از آثار هنری خاص و ارزشمند هستند، زیرا تنها یک نمونه از آن‌ها در جهان وجود دارد. کمیابی، ارزش می‌آفریند و باعث می‌شود که با آثار هنری با دقت رفتار شود.
اصل کمیابی را می‌توان به دنیای هنر دیجیتال نیز نسبت داد. این در تضاد با بیشتر خلاقیت‌های دیجیتالی است که عرضه آن‌ها بی‌نهایت است. اگرچه هر کسی می‌تواند تصاویر NFT را بهصورت آنلاین و رایگان مشاهده کند، مردم حاضرند میلیون‌ها دلار برای چیزی که می‌توانند به‌راحتی از آن اسکرین شات بگیرند یا آن را دانلود کنند خرج کنند. این بدین دلیل است که NFT به خریدار اجازه می‌دهد اثر اصلی را داشته باشد. علاوه بر این، NFT دارای احراز هویت داخلی است که به‌عنوان سند مالکیت عمل می‌کند. کلکسیونرها برای حق مالکیت بیش از خود اثر ارزش قائلند.
ان اف تی چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟
توکن‌های غیر قابل تعویض معمولا با استفاده از همان برنامه‌نویسی ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین (BTC) یا اتریوم (ETH) ساخته می‌شوند، اما شباهت آن‌ها با یکدیگر در همین جا به پایان می‌رسد. ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال تعویض‌پذیر هستند، زیرا آن‌ها را می‌توان دادوستد کرد. علاوه بر این، ارزش آن‌ها با هم برابر است، یعنی یک دلار همیشه ارزشی برابر با ارزش یک دلار دیگر دارد یا یک بیت کوین همیشه با یک بیت کوین دیگر برابر است.
قابلیت تعویض ارز دیجیتال، آن را به ابزاری قابل‌اعتماد برای انجام تراکنش در بلاک چین تبدیل می‌کند. ان اف تی‌ها متفاوت هستند. هر یک از آن‌ها دارای یک امضای دیجیتال است که مبادله NFTها را با یکدیگر غیرممکن می‌کند. علاوه بر این، ارزش هر ان اف تی با دیگری متفاوت است.
NFT چگونه کار می‌کند؟
توکن‌های غیر قابل تعویض از طریق ضرب کردن (Minting) ایجاد می‌شوند؛ یعنی یک شناسه منحصربه‌فرد به هر یک از آن‌ها اختصاص داده می‌شود. شناسه‌های NFT در یک دفتر کل به نام بلاک چین ذخیره می‌شوند. این دفتر کل خاص است، زیرا در لحظه به‌روز می‌شود و هک کردن آن یا تقلب کردن در آن تقریبا غیرممکن است.
ان اف تی متعلق به یک شخص است، زیرا بلاک چین این را می‌گوید که اثبات نهایی محسوب می‌شود. علاوه بر این، فایل دیجیتالی دارای یک کلید خاص است که در متادیتا (Metadata) ذخیره می‌گردد و موجب می‌شود مالکیت دارایی غیرقابل‌انکار باشد. یک میلیون نفر می‌توانند یک کپی از ان اف تی داشته باشند اما فقط یک نفر می‌تواند مالک آن محسوب شود.
NFTها معمولا بر روی بلاک چین اتریوم نگهداری می‌شوند، هر چند بلاک چین‌های دیگر نیز از آن پشتیبانی می‌کنند. یک ان اف تی می‌تواند نشان‌دهنده آیتم‌های ملموس یا ناملموس باشد، از جمله:
- هنر گرافیکی
- GIFها
- ویدئوها
- کالاهای کلکسیونی
- آواتارهای مجازی
- موسیقی
- مقالات
- املاک و زمین‌های مجازی بهصورت NFT در متاورس (Metaverse)
- توییت‌ها (Tweets)
حتی توییت‌ها نیز می‌توانند بهصورت ان اف تی فروخته شوند. جک دورسی (Jack Dorsey)، یکی از بنیانگذاران توییتر، اولین توییت خود را به شکل NFT و به قیمت بیش از ۲.۹ میلیون دلار فروخت. NFTها در اصل، مانند کالاهای کلکسیونی فیزیکی هستند اما نوع آن‌ها دیجیتالی است. بنابراین، به‌جای اینکه یک تابلوی رنگ روغن واقعی را به دیوار خانه خود آویزان کنید، با خرید NFT یک فایل دیجیتالی را دریافت می‌کنید.
همانطور که مطرح شد خریداران از حقوق مالکیت انحصاری برخوردار می‌شوند. NFTها می‌توانند تنها یک مالک داشته باشند و بلاک چین تایید مالکیت و انتقال توکن میان مالکان را ممکن می‌سازد. علاوه بر این، سازنده ان اف تی می‌تواند اطلاعات خاص مثل امضای خود را در متادیتای ان اف تی ذخیره کند.
ان اف تی برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
تکنولوژی بلاک چین و NFTها به هنرمندان و خالقان محتوا این فرصت را می‌دهند که از آنچه خلق می‌کنند درآمد کسب کنند. برای مثال، هنرمندان دیگر برای فروش آثار خود به اماکنی مانند گالرها نیاز ندارند. در عوض، می‌توانند آثار خود را بهصورت ان اف تی مستقیما به مصرف‌کننده بفروشند. در نتیجه، می‌توانند سود بیشتری نیز داشته باشند.
علاوه بر این، هنرمندان می‌توانند حق امتیاز را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که وقتی اثر آن‌ها به فرد جدیدی فروخته شد، درصدی از فروش را دریافت کنند. این ویژگی بسیار جذابی است، زیرا هنرمندان معمولا بعد از فروش آثار هنری خود درآمدهای آتی ندارند.
هنر تنها راه پول درآوردن از NFT نیست. برندهایی مانند چارمین (Charmin) و تاکو بل (Taco Bell)، ان اف تی‌هایی را خلق کرده و به حراج گذاشته‌اند تا برای امور خیریه سرمایه جمع کنند. چارمین اولین دستمال توالت غیر قابل تعویض (Non-Fungible Toilet Paper) یا NFTP را عرضه کرد و اولین مجموعه NFT تاکو بل در عرض چند دقیقه به فروش رفت.
Nyan Cat، یک GIF متعلق به دوره ۲۰۱۱، در فوریه ۲۰۲۱ با قیمت حدود ۶۰۰ هزار دلار فروخته شد و فروشگاه خرید و فروش NFT ویدئوهای بسکتبال، NBA Top Shot، تا اواخر مارس ۲۰۲۱ بیش از ۵۰۰ میلیون دلار فروش داشت. حتی افراد مشهوری مانند اسنوپ داگ (Snoop Dogg) و لیندسی لوهان (Lindsay Lohan) به بازار NFT علاقه‌مند شده‌اند و آثار هنری و لحظات منحصربه‌فرد خود را به‌عنوان ان اف تی می‌فروشند.
چگونه NFT بسازیم و بفروشیم؟
برای ساخت و فروش NFT لازم است مراحل زیر را طی کنید:
فایل دیجیتال خود را آماده کنید
می‌توانید هر چیزی از تصاویر دیجیتال، مدل‌های سه‌بعدی، ویدئوهای هنری (Video Art) تا آثار موسیقی را به NFT تبدیل کنید. اولین قدم برای ساخت و فروش NFT این است که یک فایل دیجیتالی از هنر خود داشته باشید. اگر می‌خواهید از یک اثر فیزیکی، ان اف تی داشته باشید لازم است در ابتدا آن را بهصورت دیجیتالی اسکن کنید. سپس، مراحل بعدی را انجام دهید.
یک کیف پول ارز دیجیتال داشته باشید
کیف پول‌های مختلفی برای ارز دیجیتال طراحی شده‌اند که هر کدام از نظر امنیت، هزینه، ارزهای دیجیتال مورد پشتیبانی و طرز کارکرد متفاوت هستند. محبوب‌ترین کیف پول‌ها برای خرید و فروش NFT، متامسک (MetaMask) و تراست ولت (Trust Wallet) هستند. پس از اینکه بهترین کیف پول سخت افزاری یا نرم افزاری را انتخاب کردید می‌توانید گام دوم را بردارید.
ارز دیجیتال بخرید
برای اینکه هزینه‌های مربوط به ایجاد ان اف تی را بپردازید لازم است ارز دیجیتال خریداری کنید. خرید اتریوم محبوب‌ترین گزینه در این شرایط است.
پلتفرمی را برای فروش NFT انتخاب کنید
دو مورد از بهترین سایت های فروش ان اف تی و فروشگاه‌های محبوب برای فروش ان اف تی، Nifty Gateway و OpenSea هستند. هر پلتفرم از ساختار نرخ متفاوتی برخوردار است و ممکن است بر روی انواع خاصی از ان اف تی کار کند. هر یک از آن‌ها نیز از بلاک چین‌های متفاوتی استفاده می‌کنند.
برای ضرب کردن ان اف تی آماده شوید
قبل از فروش ان اف تی لازم است آن را ضرب کنید. ضرب یا مینت کردن NFT فرایند تبدیل یک فایل دیجیتال به دارایی دیجیتال مبتنی بر بلاک چین است. بیشتر فروشگاه‌های NFT این کار را به‌سادگی و از طریق کلیک کردن بر روی چند گزینه و آپلود فایل فراهم می‌کنند اما پیش از هر چیز لازم است کیف پول خود را به پلتفرم متصل کنید. گزینه آن را در وبسایت فروشگاه خواهید دید.
قیمت‌گذاری کنید
اگرچه NFTها ارزشمندند، برخی فاکتورها می‌توانند بر قیمت آن‌ها تاثیر بگذارند که از میان این فاکتورها می‌توان به میانگین قیمت ان اف تی‌ها در ۳۰ روز اخیر، نادر بودن ان اف تی، سودمند بودن آن و شهرت سازنده NFT در بازار اشاره کرد. بنابراین، با در نظر گرفتن این عوامل سعی کنید قیمت مناسبی را برای توکن غیر قابل تعویض خود در نظر بگیرید.
ایجاد یک ان اف تی قابل‌فروش به ترکیبی از مهارت‌های هنری و فنی و همچنین درک آنچه مردم علاقه‌مند به خرید آن هستند نیاز دارد. علاوه بر این، لازم است در مورد هزینه‌های مینت NFT و سایر هزینه‌ها مانند هزینه‌های گس (Gas Fees) اطلاعات کافی داشته باشید. برای انجام هر عملی در بلاک چین اتریوم از جمله مینت کردن ان اف تی نیاز به پرداخت هزینه گس دارید. این هزینه بسته به عرضه و تقاضا در شبکه افزایش یا کاهش می‌یابد.
چگونه NFT بخریم؟
اکنون که می‌دانید NFT چیست و چه کاربردهایی دارد، ممکن است بخواهید برای سرمایه‌گذاری ان اف تی بخرید. برای این کار لازم است اقدامات زیر را انجام دهید:
- یک کیف پول ارز دیجیتال مناسب انتخاب کنید.
- بسته به اینکه پلتفرم ارائه‌دهنده NFT چه ارزهایی را می‌پذیرد، مقداری ارز دیجیتال بخرید. در بیشتر موارد نیاز به خرید اتریوم خواهید داشت. پس از خرید ارز دیجیتال آن را به کیف پول خود منتقل کنید.
پس از انتخاب کیف پول مناسب و خرید ارز دیجیتال می‌توانید با مراجعه به فروشگاه‌های NFT، ان اف تی مورد نظر خود را خریداری کنید.
آیا خرید NFT سودآور است؟
آیا تنها به این دلیل که می‌توانید ان اف تی بخرید، باید این کار را انجام دهید؟ پاسخ این سوال به عوامل مختلفی بستگی دارد. خرید ان اف تی با ریسک زیادی همراه است، زیرا آینده این دارایی‌ها نامشخص است و هنوز از تاریخچه زیادی برخوردار نیستند که بتوان در مورد آن‌ها به‌خوبی نظر داد. از آنجایی که NFTها بسیار جدید هستند، ممکن است بتوانید مبلغ کمی از سرمایه خود را به آن اختصاص دهید تا آن را امتحان کنید.
به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاری در بازار NFT یک تصمیم شخصی است. اگر پولی برای سرمایه‌گذاری داشته باشید ارزش امتحان کردن را دارد، به‌خصوص اگر یک اثر برای شما معنی داشته باشد. با این وجود، به یاد داشته باشید که قیمت NFT کاملا بر اساس تقاضا برای آن است.
بنابراین، ممکن است یک NFT بخرید اما بعدا مجبور شوید آن را با قیمتی پایین‌تر بفروشید یا اگر کسی آن را نخواهد ممکن است دیگر نتوانید آن را بفروشید. به‌طور کلی، به ان اف تی‌ها نیز مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری نگاه کنید. تحقیقات کافی انجام دهید، ریسک‌ها را درک کنید و اگر تصمیم به ورود به بازار NFT را دارید، آماده هر گونه اتفاقی باشید.
در پایان، NFT که قبلا یک جنبش حاشیه‌ای مرتبط با ارزهای دیجیتال بود، اکنون یک پدیده جهانی است که همه می‌خواهند در آن مشارکت داشته باشند. بنابراین، بسیاری از افراد تصمیم گرفته‌اند که نحوه سرمایه‌گذاری در بازار ان اف تی و نحوه خرید و فروش آن را یاد بگیرند. بسیاری نیز قصد ساخت و فروش NFT برای کسب درآمد را دارند. تصمیم شما هر یک از این‌ها که باشد لازم است بدانید خرید و فروش NFT در ابتدا ممکن است یک چالش به نظر برسد اما پس از کمی آموزش خواهید دید که مراحل آسانی دارد.
