در طول زمستان سخت و طولانی دنیای کریپتو کارنسی در اواخر سال ۲۰۱۸، بسیاری از پروژههای بلاک چین در آن دوران سخت نابود شدند اما چین لینک (Chainlink) توانست به رشد خود ادامه دهد و حتی بازار نزولی را به چالش بکشد. چین لینک که در سال ۲۰۱۷ بهعنوان یک شبکه اوراکل (Oracle) غیرمتمرکز پایهگذاری شد توانست در زمانی که بیشتر پروژهها در حال سقوط بودند رشد کند اما چگونه؟ در ادامه با ما همراه باشید تا با این پروژه بیشتر آشنا شویم.
چین لینک چیست؟
برای اینکه پروژه چین لینک و نحوه عملکرد آن را بهتر درک کنید، در ابتدا لازم است بدانید قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) چه هستند. قراردادهای هوشمند، قراردادهای مرتبط با بلاک چین را خودکار میکنند. آنها اطلاعات را ارزیابی میکنند و در صورت برآورده شدن شرایط مشخص، اجرا میشوند. یکی از مثالهای خوب در این زمینه، سرمایهگذاری جمعی (Crowdfunding) است.
قراردادهای هوشمند تغییرناپذیر و قابلتایید هستند (هر کسی میتواند آنها را ببیند) باعث تضمین سطح بالایی از اعتماد میان طرفین میشوند. با این حال، برای اجرای قراردادهای هوشمندی که نیاز به دادههایی فراتر از دادههای موجود در بلاک چین دارند، مشکلاتی مطرح است. بلاک چینها از راهکار خوبی برای دسترسی به دادههای خارجی برخوردار نیستند.
مشکل اتصال دادههای برونزنجیرهای (Off-Chain) با دادههای درونزنجیرهای (On-Chain)، یکی از چالشهای پیش روی قراردادهای هوشمند است. در واقع، مشکل اینجاست که چگونه منابع اطلاعاتی خارجی و قراردادهای هوشمند بلاک چین به زبانی به یکدیگر متصل شوند که هر دو آن را درک کنند. همچنین، مهم است که این اطلاعات دقیق و معتبر باشند و در جهت برخی اهداف خاص، دستکاری نشده باشند.
پلتفرم چین لینک با ارائه خدمات اوراکل غیرمتمرکز سعی بر حل این مشکل دارد. بهطور خلاصه، اوراکل نرمافزاری است که دادههای خارجی را به زبانی ترجمه میکند که قراردادهای هوشمند بتوانند آن را درک کنند (و برعکس). اوراکلها، نودهایی (Nodes) در شبکه هستند که بهعنوان پلی میان دادههای درونزنجیرهای و برونزنجیرهای عمل میکنند. در واقع، اوراکل بهعنوان یک میانافزار (Intermediary) کار میکند و دادههای دنیای واقعی را به قراردادهای هوشمند روی بلاک چین ارائه میدهد و همچنین، دادههایی را از این قراردادهای هوشمند به دنیای واقعی میرساند.
چین لینک بهعنوان شبکهای از نودها ایجاد شد که ارائه اطلاعات را فراهم میکنند و بنابراین، بخشی حیاتی از زیرساخت قراردادهای هوشمند را تامین میسازند. این بدین معنی است که چین لینک میتواند در فراهم کردن اطلاعاتی مانند وضعیت قیمتها، نتایج رویدادها و ارتباطات با سیستمهای پرداخت سنتی موثر باشد و در عین حال، تمرکززدایی و امنیت را قربانی نکند.
خالق چین لینک کیست؟
یکی از سوالات متداول در مورد این پروژه این است که بنیانگذار چین لینک کیست؟ چین لینک محصول یک استارتاپ تکنولوژی بلاک چین به نام SmartContract است که در سال ۲۰۱۴ تاسیس شد. چین لینک با اوراق سفیدی که توسط استیو الیس (Steve Ellis)، آری جولز (Ari Juels) و سرگئی نظروف (Sergey Nazarov) در سپتامبر ۲۰۱۷ منتشر شد، شروع به کار کرد. در این اوراق بر ایجاد یک شبکه اوراکل غیرمتمرکز تاکید شد.
این پروژه در ابتدا با ارائه خدمات به قراردادهای هوشمند بر روی شبکه اتریوم (Ethereum) آغاز به کار کرد اما در حال حاضر، ارائه خدمات خود را به قراردادهای هوشمند سایر بلاک چینها نیز گسترش داده است. برای مدیریت Chainlink شرکتی به نام SmartContract Chainlink Ltd تاسیس شد که مدیر عامل آن، سرگئی نظروف است. این شرکت در جزایر کیمن قرار دارد و یک تیم جهانی تحقیقاتی و توسعه، مسئولیت توسعه این تکنولوژی را به عهده دارد.
چین لینک چگونه کار میکند؟
چین لینک برای تسهیل ارتباط میان کاربران و منابع اطلاعاتی خارجی، فرایند اجرای خود را به سه مرحله مجزا تقسیم میکند. در ادامه با این مراحل آشنا میشوید.
- انتخاب اوراکل (Oracle Selection): ابتدا کاربران چین لینک یک پیشنویس از توافقنامه سطح خدمات (SLA) آماده میکنند که در آن مجموعهای از دادههای مورد نیاز مشخص شده است. سپس، نرمافزار از SLA استفاده میکند تا کاربر را با اوراکلهایی که میتوانند دادههای مورد نیاز را فراهم کنند تطبیق دهد. پس از مشخص شدن پارامترها، کاربر SLA را ارسال و ارز دیجیتال لینک (Link) را در قرارداد تطبیق سفارش (Order-Matching) سپردهگذاری میکند.
- گزارش داده (Data Reporting): در این مرحله اوراکلها به منابع خارجی متصل میشوند و دادههای درخواستشده در SLA را به دست میآورند. سپس، این دادهها توسط اوراکلها پردازش و به قراردادهای در حال اجرا بر روی پلتفرم Chainlink ارسال میشوند.
- تجمیع نتایج (Result Aggregation): در مرحله آخر، دادههای اوراکل جمعآوری و به قرارداد تجمیع (Aggregating Contract) اضافه میشوند. قرارداد تجمیع، امتیازات دادهها را میگیرد، اعتبار هر یک از آنها را ارزیابی میکند و بر اساس همه دادههای دریافتشده، به کاربر دقیقترین داده را ارسال میکند. برای مثال، اگر در مورد یک مسئله، پنج نود یک پاسخ واحد و دو نود پاسخ متفاوت دیگری را ارائه دهند، قرارداد تجمیع تشخیص میدهد که آن دو نود صادق نیستند و پاسخهایشان را رد میکند.
معماری بلاک چین
اگرچه ممکن است تا اینجا کمی در مورد معماری Chainlink اطلاعات کسب کرده باشید، لازم است بدانید چین لینک از سه نوع قرارداد هوشمند نیرو میگیرد:
- قرارداد تجمیع: دادهها را از اوراکلها جمعآوری میکند و دقیقترین نتایج را با قرارداد هوشمندی که به آنها نیاز دارد تطبیق میدهد.
- قرارداد تطبیق سفارش: توافقنامه سطح خدمات (SLA) یک قرارداد هوشمند را با بهترین اوراکلها تطبیق میدهد.
- قرارداد اعتبار (Reputation Contract): با بررسی سابقه رکوردهای اوراکل، یکپارچگی آنها را تایید میکند. این سابقه شامل فاکتورهایی مانند تعداد کل درخواستهای تکمیلشده، متوسط زمان پاسخگویی و مقدار ارز دیجیتال لینکی است که اوراکل استیک (Stake) کرده است.
موضوعی که این فرایند را بهشدت قدرتمند میسازد این است که چین لینک میتواند اعتبار دادهها از منابع مختلف را بررسی کند. به لطف سیستم اعتبار داخلی این شبکه، چین لینک میتواند با دقت بالایی تعیین کند که کدام منابع قابلاعتماد هستند. این امر باعث میشود نتایج دقیق باشند و از قراردادهای هوشمند در برابر حملات مخرب محافظت شود.
چین لینک چه کاربردهایی دارد؟
چین لینک یک راه غیرمتمرکز را برای تعامل با منابع خارجی پیش روی قراردادهای هوشمند قرار میدهد. در ادامه با برخی از مهمترین کاربردهای چین لینک آشنا میشوید.
استیبل کوینها (Stablecoins)
استیبل کوینها، رمز ارزهایی هستند که برای حفظ نرخ مبادله ثابت در برابر سایر ارزها و داراییها مانند دلار آمریکا، ارزهای دیجیتال و فلزات گرانبها توسعه یافتهاند. برخی از این استیبل کوینها شامل تتر (USDT) و USDC میشوند که پشتوانه آنها دلارهایی هستند که در حسابهای بانکی نگه داشته میشوند.
برای اینکه پیوند ارزش هر واحد استیبل کوین با یک ارز سنتی یا هر دارایی دیگری حفظ شود، لازم است ارزش داراییهای پشتوانه آن دائما ردیابی شود. شبکه چین لینک اطلاعات قیمتی تمام داراییهای عمده را بهصورت غیرمتمرکز فراهم میکند و به استیبل کوینها امکان میدهد یکپارچگی خود را با پشتوانهای که دارند در لحظه حفظ کنند.
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)
امور مالی غیرمتمرکز بر خلاف امور مالی سنتی، به هر کسی که به اینترنت متصل است امکان میدهد تقریبا با استفاده از هر نوع دارایی، قرض بگیرد، قرض دهد و سود به دست بیاورد. برای اینکه این سیستمها بدون مراجع متمرکز که سطوح وثیقه، نرخ بهره و ارزش ارز را تعیین میکنند، به کار خود ادامه دهند به اوراکلهای غیرمتمرکز مانند Chainlink نیاز دارند تا به دادههای قابلاعتماد بازار دست پیدا کنند.
زنجیره تامین (Supply Chain)
زنجیره تامین یکی از اولین صنایعی بود که از سیستمهای قرارداد هوشمند استفاده کرد تا بتواند جابهجایی کالاها را در یک دفتر کل غیرمتمرکز ثبت کند و در عین حال، اطلاعات را باز و شفاف نگه دارد. در این فرایند، همانطور که کالاها از محلی به محل دیگر در حال جابهجایی هستند، قراردادهای هوشمند به تعامل با منابع خارجی داده مانند APIها، حسگرهای اینترنت اشیا (IoT) و بهروزرسانی اطلاعات نیاز دارند. در این شرایط، اوراکلها میتوانند بهصورت غیرمتمرکز و بدون هیچگونه دستکاری، قراردادهای هوشمند را به این منابع متصل کنند.
نقش توکن لینک چیست؟
قراردادهای هوشمندی که به داده نیاز دارند از ارز دیجیتال لینک (Link) برای پرداخت به نودهای چین لینک استفاده میکنند. قیمت چین لینک توسط نود و بر اساس تقاضا برای دادههایی که میتوانند ارائه دهند و همچنین، بازار فعلی برای این دادهها تعیین میشود. از سوی دیگر، نودها از لینک برای استیک در شبکه استفاده میکنند. آنها باید لینک را در شبکه سپردهگذاری کنند تا تعهد خود به شبکه و همچنین، ارائه خدمات باکیفیت را تضمین کنند.
قرارداد اعتبار چین لینک، در هنگام تطبیق نودها با درخواستهای اطلاعات، میزان سهام نودها را در کنار سایر معیارها در نظر میگیرد. نودهایی که سهام بیشتری دارند بیشتر برای انجام درخواستها در نظر گرفته میشوند و بنابراین، ارز دیجیتال بیشتری را در ازای خدماتی که ارائه میدهند دریافت میکنند. علاوه بر این، این شبکه نوهای معیوب یا متقلب را با برداشتن قسمتی از سهام توکن لینک آنها تنبیه میکند.
لینک یک توکن ERC-667 است که بر روی شبکه اتریوم و با عملکردی مشابه ERC-20 عمل میکند. خرید و فروش چین لینک از طریق ارز فیات یا مبادله با سایر ارزهای دیجیتال امکانپذیر است و شما میتوانید این رمز ارز را در بیشتر کیف پولهای اتریوم مانند متامسک (MetaMask) یا تراست ولت (TrustWallet) ذخیره کنید.
چه عواملی بر روی ارزش ارز دیجیتال لینک تاثیر میگذارند؟
نودهای چین لینک برای اینکه به خریداران اطلاعات، پیشنهاد خدمات بدهند میتوانند لینک استیک کنند. سپس، آنها باید اطلاعات خواستهشده را ارائه دهند تا بتوانند توکن لینک دریافت کنند. چنین دیدگاهی، نودها را به جمعآوری لینک تشویق میکند. چرا؟ داشتن توکنهای بیشتر به معنای دسترسی به قراردادهای بزرگتر و پرمنفعتتر است. از سوی دیگر، اگر یک نود تصمیم به زیر پا گذاشتن قوانین کند، توکنهای لینک خود را از دست میدهد.
همانطور که مطرح شد توکن لینک به پرداخت به نودها در شبکه کمک میکند. ارزش این توکنها و تقاضا برای آنها عمدتا به تعداد نودهایی که برای امن ساختن شبکه فعالیت میکنند وابسته است اما ارزش توکن لینک میتواند از سایر موارد استفاده از شبکه غیرمتمرکز اوراکل نیز ناشی شود. هر چه کاربرد Chainlink بیشتر باشد، قیمت ارز دیجیتال چین لینک بیشتر خواهد شد.
از سوی دیگر، بخشی از ارزش چین لینک در واقع ارزش اتریوم است زیرا این پروژه بر روی بلاک چین اتریوم اجرا میشود و برای کسب درآمد به قراردادهای هوشمند این بلاک چین وابسته است. با این حال، پروژه چین لینک بهگونهای طراحی شده است که بر روی هر بلاک چینی که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکند کار کند.
آیا سرمایهگذاری بر لینک ایده خوبی است؟
چین لینک یکی از بزرگترین چالشهای بلاک چین را حل و امکان ارتباط میان خدمات درونزنجیرهای و برونزنجیرهای را فراهم میکند. بنابراین، این تکنولوژی نهتنها ارزشمند، بلکه بسیار کاربردی نیز هست. در نتیجه، زمانی که پذیرش Chainlink افزایش یابد، ارزش شبکه و ارز دیجیتال آن بهشدت افزایش خواهد یافت. با این حال، قیمت چین لینک در حال حاضر پرنوسان است و خرید آن میتواند یک سرمایهگذاری پرمخاطره محسوب شود.
این بدین معنی نیست که خرید چین لینک سرمایهگذاری بدی است. سرمایهگذاری در بازار ارز دیجیتال بهطور کلی پرمخاطره است اما میتواند سودهای بالقوه عظیمی را نیز به همراه داشته باشد. تکنولوژی زیربنایی اوراکل Chainlink، این شبکه را در موقعیت خوبی برای سرمایهگذاری قرار میدهد و بهویژه میتواند در بلندمدت پرسود باشد.
نحوه خرید و فروش چین لینک چگونه است؟
خرید و فروش چین لینک از طریق بسیاری از صرافیهای رمز ارز امکانپذیر است. در صرافیهای ارز دیجیتال ایرانی میتوانید انواع ارز دیجیتال محبوب از جمله چین لینک را بهسرعت و بهراحتی خریداری کرده و به کیف پول چین لینک منتقل کنید.
در پایان، Chainlink یک خدمات بسیار کاربردی برای انواع شرکتهاست و در بسیاری از صنایع مانند بازی، رمز ارز، امور مالی و زنجیره تامین قابلاستفاده است. اگرچه نمیتوان آینده ارز دیجیتال چین لینک را بهصورت کامل پیشبینی کرد، به احتمال زیاد توانایی این تکنولوژی در ایجاد ارتباط میان قراردادهای هوشمند و دادههای برونزنجیرهای، خرید چین لینک را به یک سرمایهگذاری ارزشمند تبدیل میکند.